Universal Analytics Neden Geçmişte Kaldı? 2025’in Acımasız Dijital Gerçekleri
Bir zamanlar dijital pazarlamanın altın standardı olan Universal Analytics (UA), bugünün karmaşık ve çok kanallı kullanıcı yolculuklarını anlamada artık yetersiz kalıyor. Eğer hala UA verilerine güvenerek strateji geliştiriyorsanız, aslında sisli bir yolda ilerliyorsunuz demektir. 2025 itibarıyla bu durum, sadece bir dezavantaj değil, dijital varlığınız için varoluşsal bir tehdit haline geldi. Peki, bu değişimin arkasındaki temel nedenler neler? Neden Google, yıllardır alıştığımız sistemi kökten değiştirme kararı aldı? Cevap, dijital dünyanın geçirdiği üç temel evrimde saklı: kullanıcı davranışının değişimi, gizlilik odaklı web ve teknolojinin sınırları.
Oturum Odaklı Modelin Kırılganlığı: Kullanıcıyı Değil, Ziyareti Ölçmek
Universal Analytics’in temel felsefesi ‘oturumlar’ (sessions) üzerine kuruluydu. Bir kullanıcının sitenize gelip belirli bir süre içinde yaptığı etkileşimler tek bir oturum olarak paketlenirdi. Bu, masaüstü bilgisayarların hakim olduğu bir dünya için yeterliydi. Ancak bugün kullanıcılar lineer bir yol izlemiyor. Sabah telefonundan blog yazınızı okuyor, öğlen iş bilgisayarından ürünlerinizi inceliyor ve akşam tabletinden satın almayı tamamlıyor. UA bu üç farklı teması üç ayrı ‘kullanıcı’ veya ‘oturum’ olarak görme eğilimindeydi. Bu da size parçalanmış, eksik ve yanıltıcı bir veri sunuyordu. Kullanıcının tam yolculuğunu görmek yerine, yolculuğun sadece küçük bir anını görüyordunuz. Bu durum, hangi pazarlama kanalının ne kadar etkili olduğunu, kullanıcıların hangi noktada zorlandığını ve gerçekte ne istediklerini anlamanızı imkansız hale getiriyordu. 2025’te parçalanmış verilerle karar vermek, pusulasız okyanusa açılmakla eşdeğerdir.
Gizliliğin Yükselişi: Çerezlerin (Cookies) Ölümü ve Veri Güvenliği
GDPR, CCPA gibi düzenlemeler ve Apple’ın Akıllı İzleme Önleme (ITP) gibi teknolojik adımları, üçüncü taraf çerezlerin sonunu getirdi. UA’nın veri toplama mekanizması büyük ölçüde bu çerezlere dayanıyordu. Tarayıcılar çerezleri engelledikçe, UA’nın veri toplama yeteneği de zayıfladı. Bu, hem veri doğruluğunda ciddi kayıplara yol açtı hem de yasal uyumluluk riskleri doğurdu. Google, bu yeni ‘gizlilik öncelikli’ internet çağında var olabilmek için çerezlere daha az bağımlı, kullanıcı rızasını merkeze alan ve makine öğrenimi ile veri boşluklarını doldurabilen bir sisteme geçmek zorundaydı. Google Analytics 4, tam olarak bu ihtiyaca cevap vermek için tasarlandı. Kullanıcı gizliliğine saygı duyarken, size anlamlı içgörüler sunabilen daha esnek ve geleceğe dönük bir mimariye sahiptir.
Çapraz Platform ve Uygulama Takibinin İmkansızlığı
İşletmenizin hem bir web sitesi hem de bir mobil uygulaması varsa, UA ile bu iki platformdaki aynı kullanıcının yolculuğunu birleştirmek neredeyse imkansızdı. Web için Analytics, uygulamalar için Firebase Analytics kullanılıyordu ve bu iki dünya birbiriyle konuşmuyordu. Bu da pazarlama ekibinizin ‘mobil uygulama kullanıcıları’ ve ‘web sitesi kullanıcıları’ olarak iki ayrı kitleye odaklanmasına neden oluyordu, oysa çoğu zaman bu iki kitle aynı kişilerden oluşuyordu. GA4, ‘Veri Akışları’ (Data Streams) konsepti ile bu sorunu kökünden çözüyor. Tek bir GA4 mülkü altında hem web sitenizden (Web Stream) hem de iOS/Android uygulamanızdan (App Stream) gelen verileri birleştirebilirsiniz. Bu sayede, uygulamanızda ürün keşfeden bir kullanıcının, daha sonra web sitenizden satın alma işlemini tamamladığını net bir şekilde görebilir ve pazarlama çabalarınızı bütünsel bir bakış açısıyla optimize edebilirsiniz.
Google Analytics 4 Felsefesi: Olay Tabanlı Modelin Stratejik Gücü
Google Analytics 4’e geçiş, sadece bir arayüz değişikliği değildir; bu, veri analizi felsefesinde köklü bir devrimdir. Universal Analytics’in ‘oturum’ merkezli dünyasından, GA4’ün ‘kullanıcı’ ve ‘olay’ merkezli evrenine geçiyoruz. Bu değişimi anlamak, 2025 ve ötesinde rekabette öne geçmek için kritik öneme sahiptir. GA4, size sadece ‘ne oldu?’ sorusunun cevabını değil, ‘neden oldu?’ ve ‘sırada ne olabilir?’ sorularının cevaplarını da sunma potansiyeli taşır. Bu yeni model, işletmenizin dijital nabzını çok daha hassas bir şekilde ölçmenizi sağlar ve her kullanıcı etkileşimini değerli bir veri noktasına dönüştürür.
‘Her Şey Bir Olaydır’: Kullanıcı Davranışını Atomlarına Ayırmak
GA4’teki en temel felsefe şudur: Bir kullanıcının web sitenizde veya uygulamanızda yaptığı her anlamlı etkileşim bir ‘olay’ (event) olarak kaydedilir. Sayfa görüntüleme bir olaydır, aşağı kaydırma bir olaydır, bir videoyu başlatma, bir dosyayı indirme, bir forma tıklama, sepete ürün ekleme… hepsi birer olaydır. UA’da bu etkileşimlerin birçoğunu (örneğin scroll depth) ölçmek için Google Tag Manager (GTM) üzerinden karmaşık kurulumlar yapmak gerekirken, GA4 bunların bir kısmını ‘Gelişmiş Ölçüm’ (Enhanced Measurement) ile otomatik olarak yakalar. Bu yaklaşım, analizi ‘ziyaret’ gibi genel bir kavramdan, ‘davranış’ gibi spesifik ve anlamlı birimlere taşır. Artık bir kullanıcının sitede 3 dakika kalıp kalmadığıyla değil, bu 3 dakika içinde hangi butonlara tıkladığı, hangi videoların ne kadarını izlediği ve form alanlarıyla nasıl etkileşime girdiğiyle ilgilenirsiniz. Bu, kullanıcı niyetini ve deneyimini anlamada devrim niteliğinde bir adımdır.
Oturumlar vs. Olaylar: Pratik Karşılaştırma ve Anlam Farkı
Bu felsefi değişimin pratikte ne anlama geldiğini daha iyi anlamak için somut bir karşılaştırma yapalım. Aşağıdaki tablo, aynı kullanıcı davranışının iki sistem tarafından nasıl farklı yorumlandığını göstermektedir.
Kullanıcı Davranışı | Universal Analytics Raporlaması | Google Analytics 4 Raporlaması |
---|---|---|
Kullanıcı ana sayfaya gelir, 2 dakika kalır, hiçbir yere tıklamadan çıkar. | 1 Oturum, %100 Hemen Çıkma Oranı (Bounce Rate), 2 dk. Oturum Süresi. Yorum: Başarısız ziyaret. | 1 ‘session_start’ olayı, 1 ‘page_view’ olayı, 1 ‘user_engagement’ olayı. Etkileşim Oranı (Engagement Rate) %100. Yorum: Kullanıcı içerikle etkileşime girdi. |
Kullanıcı blog yazısına gelir, yazının %90’ına kadar okur (scroll), sonra çıkar. | 1 Oturum, %100 Hemen Çıkma Oranı. Yorum: Başarısız ziyaret. | 1 ‘session_start’, 1 ‘page_view’, 1 ‘scroll’ (percent_scrolled: 90) olayı, 1 ‘user_engagement’ olayı. Yorum: Yüksek etkileşimli, başarılı ziyaret. |
Gördüğünüz gibi, UA’nın ‘başarısız’ olarak etiketlediği bir ziyareti, GA4 ‘başarılı’ ve ‘etkileşimli’ olarak raporlayabilir. Çünkü GA4 için önemli olan kullanıcının bir sonraki sayfaya tıklaması değil, mevcut sayfadaki içerikle anlamlı bir etkileşim kurup kurmadığıdır. Bu bakış açısı, içerik pazarlaması ve kapsamlı SEO stratejilerimiz için hayati önem taşır. Artık sadece trafik getirmek değil, gelen trafiği ‘etkileşimde’ tutmak ana hedef haline gelmiştir.
Adım Adım Sıfırdan Google Analytics 4 Kurulumu (Google Tag Manager ile)
Teoriyi anladığımıza göre, şimdi kollarımızı sıvayıp işin en teknik ama en önemli kısmına geçme zamanı. Google Analytics 4 kurulumu, doğru yapıldığında size paha biçilmez veriler sunacak bir yatırımdır. En esnek ve ölçeklenebilir yöntem, kurulumu Google Tag Manager (GTM) üzerinden yapmaktır. GTM, sitenizin koduna sürekli müdahale etmeden tüm pazarlama ve analiz etiketlerinizi tek bir merkezden yönetmenizi sağlayan ücretsiz bir araçtır. Bu rehber, GTM kullanarak sıfırdan ve hatasız bir GA4 kurulumu yapmanız için size adım adım yol gösterecektir. Unutmayın, bu temel kurulum, gelecekteki tüm gelişmiş analizlerinizin temelini oluşturacaktır.
Ön Hazırlık: Başlamadan Önce Kontrol Listeniz
Kuruluma başlamadan önce her şeyin hazır olduğundan emin olalım. Bu adımları atlamak, ileride teşhisi zor sorunlara yol açabilir.
- Google Hesabı: Aktif bir Google hesabınız olmalı (Gmail, Google Workspace vb.).
- Google Tag Manager Hesabı: Henüz yoksa, tagmanager.google.com adresine gidin ve web siteniz için yeni bir hesap ve kapsayıcı (container) oluşturun. GTM’nin size vereceği iki kod parçasını, web sitenizin
<head>
ve<body>
etiketlerine geliştiriciniz aracılığıyla veya kullandığınız CMS’in (WordPress, Shopify vb.) ilgili eklentileriyle eklediğinizden emin olun. - Yönetici Erişimi: Hem Google Analytics hesabınızda hem de Google Tag Manager hesabınızda ‘Yönetici’ veya ‘Düzenleyici’ yetkisine sahip olmanız gerekmektedir.
- Web Sitesi Bilgileri: İşlem yapacağınız web sitesinin URL’ini ve adını hazır bulundurun.
GA4 Mülkü ve Veri Akışı (Data Stream) Oluşturma
İlk adımımız, verileri toplayacağımız yeri, yani GA4 mülkümüzü oluşturmak.
- analytics.google.com adresine gidin ve ‘Yönetici’ (sol alttaki dişli ikonu) bölümüne tıklayın.
- ‘Hesap’ sütununda doğru hesabı seçtiğinizden emin olun ve ‘Mülk’ sütununda ‘Mülk Oluştur’ butonuna tıklayın.
- Mülkünüze bir ad verin (örn: ‘Sirketim.com – GA4’), raporlama saat dilimini ve para birimini seçip ‘İleri’ deyin. İşletme bilgileriyle ilgili birkaç soruyu yanıtlayın.
- ‘Veri Toplamaya Başlayın’ ekranında ‘Web’ platformunu seçin.
- Web sitenizin URL’ini (https:// olmadan) girin ve Akışa bir ad verin (örn: ‘Sirketim.com Web Akışı’). ‘Gelişmiş Ölçüm’ (Enhanced Measurement) seçeneğinin AÇIK olduğundan emin olun. Bu, sayfa görüntülemeleri, kaydırmalar, giden tıklamalar gibi temel olayları otomatik olarak izleyecektir.
- ‘Akış oluştur’ butonuna tıklayın. Karşınıza çıkan ekranda sağ üst köşede ‘ÖLÇÜM KİMLİĞİ‘ (Measurement ID) göreceksiniz. Bu, ‘G-‘ ile başlayan koddur. Bu kodu kopyalayın, bir sonraki adımda ihtiyacımız olacak.
GTM’de GA4 Yapılandırma Etiketi Oluşturma
Şimdi GTM’ye geçip GA4’e veri gönderecek olan etiketi ayarlayacağız.
- GTM hesabınızda, ilgili kapsayıcıya gidin ve sol menüden ‘Etiketler’e tıklayın.
- ‘Yeni’ butonuna basın ve etiketinize ‘GA4 – Configuration – All Pages’ gibi açıklayıcı bir isim verin.
- ‘Etiket Yapılandırması’ kutusuna tıklayın ve etiket türü olarak ‘Google Analytics: GA4 Yapılandırması‘nı seçin.
- ‘Ölçüm Kimliği’ alanına, bir önceki adımda GA4 arayüzünden kopyaladığınız ‘G-‘ ile başlayan kimliği yapıştırın.
- ‘Sayfa yüklendiğinde bir sayfa görüntüleme etkinliği gönder’ seçeneğinin işaretli kaldığından emin olun. Bu, temel page_view takibini otomatik yapar.
- Alt kısımdaki ‘Tetikleyici’ kutusuna tıklayın ve tetikleyici olarak ‘All Pages‘ (Tüm Sayfalar – Page View) seçeneğini belirleyin. Bu, etiketin sitenizin her sayfasında çalışmasını sağlar.
- ‘Kaydet’ butonuna tıklayın.
Kurulumu Test Etme: DebugView ile Canlı Kontrol
Her şeyin doğru çalıştığından emin olmanın en iyi yolu, canlı test yapmaktır.
- GTM arayüzünün sağ üst köşesindeki ‘Önizleme’ (Preview) butonuna tıklayın.
- Açılan pencereye web sitenizin tam URL’ini girin ve ‘Connect’ deyin. Siteniz yeni bir sekmede açılacak ve sağ altta ‘Tag Assistant Connected’ penceresini göreceksiniz.
- Şimdi Google Analytics arayüzüne geri dönün. Sol menüden ‘Yönetici’ > ‘Mülk’ sütununun en altında ‘DebugView‘e tıklayın.
- Web sitenizde birkaç sayfada gezinin, aşağı kaydırın. DebugView ekranında ‘page_view’, ‘session_start’, ‘user_engagement’, ‘scroll’ gibi olayların mavi ikonlarla gerçek zamanlı olarak belirdiğini görmelisiniz.
- Eğer olaylar geliyorsa, tebrikler! Kurulumunuz başarılı. GTM’deki Önizleme modunu kapatabilir ve GTM arayüzündeki ‘Gönder’ (Submit) butonuna tıklayarak yaptığınız değişiklikleri yayınlayabilirsiniz.
Kritik GA4 Ayarları: Kurulum Sonrası Veri Kalitesini Maksimize Edin
Temel Google Analytics 4 kurulumunu tamamlamak, maratonun sadece başlangıcıdır. Varsayılan ayarlar, çoğu zaman en doğru ve eyleme geçirilebilir veriyi toplamak için yeterli değildir. Kurulumu yaptıktan hemen sonra yapacağınız birkaç kritik ayar, ileride veri analizi yaparken sizi büyük baş ağrılarından kurtaracak ve raporlarınızın doğruluğunu garanti altına alacaktır. Bu adımları atlamak, kirli ve güvenilmez verilerle dolu bir hesapla baş başa kalmanıza neden olabilir. Bu ayarlar, topladığınız verinin kalitesini artırarak, dönüşüm odaklı web sitesi tasarımı kararlarınızı daha sağlam bir zemine oturtmanızı sağlar. Şimdi, her yeni GA4 mülkünde mutlaka yapılması gereken bu ‘hijyen’ ayarlarını detaylıca inceleyelim.
1. Veri Saklama Süresini 2 Aydan 14 Aya Çıkarma
Bu, belki de en kritik ve en sık atlanan ayardır. Varsayılan olarak GA4, kullanıcı ve olay seviyesindeki verileri (yani ‘Keşfet’ raporlarında kullandığınız detaylı verileri) sadece 2 ay boyunca saklar. Bu, 3 ay önceki bir kullanıcının yolculuğunu detaylı olarak analiz etmek istediğinizde verilerin silinmiş olacağı anlamına gelir. Yıllık trendleri veya uzun vadeli kohort analizlerini yapmak için bu süre kesinlikle yetersizdir. Bu ayarı hemen değiştirmelisiniz.
- Nasıl Yapılır: GA4’te ‘Yönetici’ > ‘Mülk’ sütunu altında ‘Veri Ayarları’ > ‘Veri Saklama’ya tıklayın.
- ‘Etkinlik verilerini saklama’ seçeneğini ‘2 ay’dan ‘14 ay‘a değiştirin.
- ‘Kaydet’e tıklayın. Not: Bu değişiklik geriye dönük değildir, bu yüzden ne kadar erken yaparsanız o kadar iyi.
2. Dahili Trafiği Filtreleme: Kendi Ziyaretlerinizi Analizden Dışlayın
Şirket çalışanlarının, ajansınızın veya geliştiricilerinizin web sitesini sık sık ziyaret etmesi, analiz verilerinizi şişirir ve yanıltıcı sonuçlara yol açar. Kendi trafiğiniz, kullanıcı davranışını yanlış yorumlamanıza, etkileşim oranlarını yapay olarak yüksek göstermenize neden olabilir. Bu nedenle ofis IP adresleri gibi dahili trafik kaynaklarını filtrelemek, veri temizliği için zorunludur.
- Nasıl Yapılır (Adım 1 – IP Tanımlama): ‘Yönetici’ > ‘Mülk’ sütununda ‘Veri Akışları’na tıklayın ve web akışınızı seçin. ‘Google etiketini yapılandır’a tıklayın. ‘Ayarlar’ altında ‘Tümünü göster’ deyin ve ‘Dahili trafiği tanımla’yı seçin. ‘Oluştur’a tıklayın, kurala ‘Ofis IP Adresi’ gibi bir isim verin ve IP adresinizi girerek kaydedin.
- Nasıl Yapılır (Adım 2 – Filtreyi Aktif Etme): ‘Yönetici’ > ‘Mülk’ sütununda ‘Veri Ayarları’ > ‘Veri Filtreleri’ne tıklayın. ‘Internal Traffic’ adında bir filtre göreceksiniz. Bu filtre ‘Test Ediliyor’ modundadır. Üzerine tıklayın, filtre durumunu ‘Etkin‘ olarak değiştirin ve kaydedin. Artık bu IP’den gelen trafik raporlarınızda görünmeyecektir (DebugView’da hala görünür).
3. İstenmeyen Yönlendirmeleri (Unwanted Referrals) Engelleme
Raporlarınızdaki ‘Edinme’ bölümünde bazen paypal.com, banka ödeme ağ geçitleri veya kendi alan adınız gibi garip yönlendirme kaynakları görebilirsiniz. Bu durum, kullanıcı bir ödeme işlemi için sitenizden ayrılıp geri geldiğinde, GA4’ün bu geri dönüşü yeni bir ‘Referral’ (Yönlendirme) olarak algılamasından kaynaklanır. Bu, asıl trafik kaynağının (örneğin Google Ads, Organic Search) verisinin kaybolmasına ve atribuasyon modelinizin bozulmasına neden olur.
- Nasıl Yapılır: ‘Yönetici’ > ‘Veri Akışları’ > Web akışınızı seçin. ‘Google etiketini yapılandır’a tıklayın. ‘Ayarlar’ altında ‘Tümünü göster’ deyin ve ‘İstenmeyen yönlendirmeleri listele’yi seçin. ‘Eşleşme türü’ olarak ‘Yönlendirme alanı içeriyor’ seçeneğini belirleyin ve engellemek istediğiniz alan adlarını (örn: paypal.com, sirketim.com) tek tek ekleyerek kaydedin.
‘Mutlaka İzlenmesi Gereken’ 5 Temel GA4 Olayı (Events)
GA4’ün gücü, ‘olaylar’ üzerinden kullanıcı davranışını detaylı bir şekilde ölçme yeteneğinde yatar. Temel kurulumla gelen ‘Gelişmiş Ölçüm’ harika bir başlangıç olsa da, işletmenizin özel hedeflerini ve kullanıcı etkileşimlerini anlamak için özel olaylar (custom events) kurmanız şarttır. Bu olaylar, size ‘kullanıcılar hangi PDF’leri indiriyor?’, ‘iletişim formunu kaç kişi dolduruyor?’ veya ‘videolarımızın en çok hangi kısmı izleniyor?’ gibi kritik soruların cevaplarını verir. Google Tag Manager (GTM) kullanarak bu özel olayları kurmak, sandığınızdan daha kolaydır. İşte her dijital pazarlama uzmanının kurması gereken, size anında değer katacak 5 temel olay ve bu olayların GTM ile nasıl hayata geçirileceğine dair pratik bir yol haritası.
1. Detaylı Scroll Depth Takibi (%25, %50, %75, %90)
Neden Önemli? GA4’ün otomatik scroll takibi sadece sayfanın %90’ına ulaşıldığında tetiklenir. Ancak içeriğinizin ne kadar ilgi çekici olduğunu anlamak için kullanıcıların sayfanın çeyreğine, yarısına veya dörtte üçüne ulaşıp ulaşmadığını bilmek çok daha değerlidir. Bu veri, hangi içeriklerin okuyucuyu daha uzun süre tuttuğunu ve nerede ilgiyi kaybettiklerini gösterir.
- GTM ile Kurulum:
- Tetikleyici (Trigger) Oluşturma: GTM’de ‘Tetikleyiciler’ > ‘Yeni’ deyin. Tetikleyici türü olarak ‘Kaydırma Derinliği’ni (Scroll Depth) seçin. ‘Dikey Kaydırma Derinlikleri’ni işaretleyin ve yüzdeleri ‘25,50,75,90’ olarak girin. Tetikleyiciyi ‘Tüm Sayfalar’da çalışacak şekilde ayarlayın ve ‘Scroll Depth Trigger’ gibi bir isimle kaydedin.
- Değişkenleri (Variables) Etkinleştirme: ‘Değişkenler’ bölümüne gidin, ‘Yapılandır’a tıklayın ve ‘Kaydırma’ başlığı altındaki tüm değişkenlerin (Scroll Depth Threshold, Scroll Depth Units, Scroll Direction) etkin olduğundan emin olun.
- Etiket (Tag) Oluşturma: ‘Etiketler’ > ‘Yeni’ deyin. Etiket türü olarak ‘Google Analytics: GA4 Etkinliği’ni seçin. ‘Yapılandırma Etiketi’ olarak daha önce oluşturduğunuz ana GA4 etiketini seçin. ‘Etkinlik Adı’ olarak ‘scroll_tracking’ gibi bir isim verin. ‘Etkinlik Parametreleri’ altında ‘Ekle’ deyin. Parametre Adı’na ‘scroll_percentage’, Değer’ine ise `{{Scroll Depth Threshold}}` değişkenini ekleyin. Tetikleyici olarak az önce oluşturduğunuz ‘Scroll Depth Trigger’ı seçin ve kaydedin.
2. Form Gönderimlerini Hatasız İzleme
Neden Önemli? İletişim, teklif veya bülten kayıt formları, bir web sitesinin en önemli dönüşüm noktalarıdır. Bir formun ne kadar gönderildiğini bilmek, pazarlama çabalarınızın başarısını ölçmek için hayatidir.
- GTM ile Kurulum:
- Tetikleyici Oluşturma: GTM’de ‘Tetikleyiciler’ > ‘Yeni’ deyin. Tetikleyici türü olarak ‘Form Gönderimi’ni seçin. ‘Etiketleri Bekle’ ve ‘Doğrulamayı Kontrol Et’ seçeneklerini işaretlemek genellikle iyi bir başlangıçtır. Bu tetikleyiciyi ‘Bazı Formlar’da çalışacak şekilde ayarlayın ve koşul olarak ‘Form ID’ – ‘eşittir’ – ‘iletisim-formu-id’ gibi, formunuzun HTML kodundaki benzersiz ID’yi girin.
- Etiket Oluşturma: Yeni bir ‘GA4 Etkinliği’ etiketi oluşturun. Etkinlik Adı olarak ‘generate_lead’ (Google’ın önerdiği standart isimlerden biridir) girin. ‘Etkinlik Parametreleri’ne ‘form_name’ adında bir parametre ekleyip değer olarak ‘İletişim Formu’ gibi açıklayıcı bir metin girebilirsiniz. Tetikleyici olarak oluşturduğunuz form gönderim tetikleyicisini seçin ve kaydedin.
3. Dış Bağlantı Tıklamalarını (Outbound Clicks) Yakalama
Neden Önemli? Sitenizden hangi dış kaynaklara (partner siteleri, sosyal medya profilleri, otorite kaynaklar) trafik gönderdiğinizi bilmek, stratejik ortaklıkları ve içerik stratejinizi değerlendirmek için önemlidir.
- GTM ile Kurulum:
- Tetikleyici Oluşturma: GTM’de ‘Tetikleyiciler’ > ‘Yeni’ deyin. Tetikleyici türü olarak ‘Yalnızca Bağlantılar’ı (Just Links) seçin. ‘Bazı Bağlantı Tıklamaları’nı seçin ve koşulu ‘Click URL’ – ‘içermiyor’ – ‘sitenizinadi.com’ olarak ayarlayın. Bu, sadece siteniz dışındaki linklere tıklandığında tetiklenmesini sağlar.
- Etiket Oluşturma: Yeni bir ‘GA4 Etkinliği’ etiketi oluşturun. Etkinlik Adı olarak ‘outbound_click’ verin. ‘Etkinlik Parametreleri’ne ‘link_url’ adında bir parametre ekleyip değer olarak `{{Click URL}}` değişkenini seçin. Tetikleyici olarak oluşturduğunuz dış bağlantı tıklama tetikleyicisini seçin ve kaydedin.
GA4 Raporlarını Anlamak: Veriyi Eyleme Geçirilebilir Bilgiye Dönüştürme
Google Analytics 4’ü kurdunuz, kritik ayarları yaptınız ve özel olayları izlemeye başladınız. Peki şimdi ne olacak? Elinizde biriken bu zengin veriyi nasıl anlamlandıracak ve iş hedeflerinize hizmet eden stratejik kararlara dönüştüreceksiniz? GA4’ün raporlama arayüzü, Universal Analytics’e alışkın olanlar için başlangıçta korkutucu görünebilir. Standart raporların sayısı azalmış, ‘Keşfet’ (Explore) adı verilen esnek bir analiz alanı ön plana çıkmıştır. Bu bölüm, sizi GA4’ün en güçlü raporlama özellikleriyle tanıştıracak ve veriyi sadece okumakla kalmayıp, onu sorgulayarak ve derinlemesine analiz ederek gerçek içgörüler elde etmenizi sağlayacaktır. Bu yetkinlik, Google Ads kampanya optimizasyonu için oluşturacağınız kitlelerden tutun da, içerik stratejinizin başarısını ölçmeye kadar her alanda size rekabet avantajı sağlayacaktır.
Keşfet (Explore) Raporları: Veri Analizinde Özgürlük Alanınız
UA’daki önceden tanımlanmış yüzlerce raporun aksine, GA4 size ‘Keşfet’ bölümünde kendi analizlerinizi sıfırdan oluşturma özgürlüğü tanır. Burası, merak ettiğiniz spesifik soruların cevaplarını bulacağınız yerdir. ‘Keşfet’e tıkladığınızda karşınıza ‘Serbest form’, ‘Huni keşfi’, ‘Yol keşfi’ gibi çeşitli şablonlar çıkar. En sık kullanacağınız ‘Serbest form’ raporudur.
- Nasıl Çalışır?: ‘Serbest form’ raporu, satırları, sütunları ve değerleri tamamen sizin belirlediğiniz bir tablo ve görselleştirme aracıdır. Örneğin;
- Satırlara ‘Sayfa yolu’ (Page path) boyutunu,
- Sütunlara ‘Cihaz kategorisi’ (Device category) boyutunu,
- Değerlere ise ‘Etkin kullanıcılar’ (Active users) ve ‘Etkileşim oranı’ (Engagement rate) metriklerini sürükleyip bırakarak, hangi sayfalarınızın mobil ve masaüstü cihazlarda ne kadar popüler ve etkileşimli olduğunu anında görebilirsiniz.
- Stratejik Kullanım: Bu raporu, kurduğunuz özel olaylarla birleştirin. Örneğin, satırlara ‘Etkinlik adı’ (Event name) boyutunu ekleyip, sadece ‘generate_lead’ olayını filtreleyerek, hangi trafik kaynaklarının (Boyut: Oturumun ilk kullanıcı kaynağı/aracısı) size en çok form gönderimi getirdiğini analiz edebilirsiniz. Bu, pazarlama bütçenizi en verimli kanallara yönlendirmeniz için somut bir veridir.
Huni Keşfi (Funnel Exploration): Müşteri Yolculuğundaki Sızıntıları Bulun
Bir kullanıcının dönüşüme giden yolda hangi adımları izlediğini ve hangi adımda yolculuğu terk ettiğini anlamak, dönüşüm optimizasyonunun (CRO) temelidir. Huni raporları, bu analizi görsel ve anlaşılır bir şekilde yapmanızı sağlar. Örneğin, bir e-ticaret sitesi için ideal bir huni şu adımlardan oluşabilir: Ürün Görüntüleme > Sepete Ekleme > Ödemeye Başlama > Satın Alma.
- Nasıl Kurulur?: ‘Keşfet’ > ‘Huni keşfi’ şablonunu seçin. ‘Adımlar’ bölümüne, dönüşüm yolculuğunuzu temsil eden olayları sırasıyla ekleyin. Örneğin:
- Adım 1: Etkinlik adı ‘view_item’
- Adım 2: Etkinlik adı ‘add_to_cart’
- Adım 3: Etkinlik adı ‘begin_checkout’
- Adım 4: Etkinlik adı ‘purchase’
- Analiz: Rapor, her adım arasında ne kadar kullanıcı kaybettiğinizi net bir şekilde gösterir. Eğer ‘add_to_cart’ ile ‘begin_checkout’ arasında %70’lik bir düşüş varsa, bu durum sepet veya ödeme başlangıç sayfanızda ciddi bir kullanıcı deneyimi (UX) sorunu olduğuna işaret eder. Bu veri, geliştirme ekibinize sorunun nerede olduğunu net bir şekilde göstermenizi sağlar.
UA’dan GA4’e Metrik Karşılıkları: Yeni Dile Adapte Olun
GA4’e geçişte en büyük kafa karışıklıklarından biri, alıştığımız metriklerin ya kaybolması ya da dönüşüm geçirmesidir. Bu yeni terminolojiye hakim olmak, raporları doğru yorumlamak için kritiktir.
Universal Analytics Metriği | Google Analytics 4 Karşılığı ve Anlamı |
---|---|
Hemen Çıkma Oranı (Bounce Rate) | Etkileşim Oranı (Engagement Rate): Hemen Çıkma’nın tam tersidir. Bir oturumun ‘etkileşimli’ sayılması için 10 saniyeden uzun sürmesi, bir dönüşüm olayının gerçekleşmesi veya en az 2 sayfa görüntülenmesi gerekir. Yüksek etkileşim oranı, iyi bir şeydir. |
Hedefler (Goals) | Dönüşümler (Conversions): GA4’te herhangi bir olayı (event) bir ‘dönüşüm’ olarak işaretleyebilirsiniz. ‘Yönetici > Dönüşümler’ menüsünden, ‘generate_lead’ veya ‘purchase’ gibi önemli olayları bir anahtar ile aktif hale getirmeniz yeterlidir. |
Kullanıcılar (Users) | Etkin Kullanıcılar (Active Users): GA4’ün ana kullanıcı metriğidir. Sitenizle etkileşimli bir oturum gerçekleştiren (foreground’da açık olan) kullanıcı sayısını ifade eder. UA’daki ‘Toplam Kullanıcılar’dan daha doğru bir ölçümdür. |
Bu yeni metrikleri ve raporlama mantığını benimsemek, sizi geçmişin kısıtlamalarından kurtarır ve geleceğin veri odaklı dünyasına hazırlar. Eğer bu geçişte profesyonel desteğe ihtiyaç duyarsanız, dijital pazarlama danışmanlığı hizmetlerimizle sürecinizi kolaylaştırabiliriz.
Vaka Analizi: GA4 ile Dönüşüm Oranını %35 Artıran Bir Başarı Hikayesi
Teorik bilgiler ve teknik kurulum adımları önemlidir, ancak Google Analytics 4’ün gerçek gücünü somut bir örnekle görmek, tüm parçaları bir araya getirir. Bu vaka analizinde, özel tasarım mobilya satan bir e-ticaret sitesinin, UA’nın yetersiz kaldığı bir sorunu GA4’ün olay tabanlı modeliyle nasıl çözdüğünü ve sonuç olarak dönüşüm oranlarını nasıl önemli ölçüde artırdığını inceleyeceğiz. Bu, sadece bir başarı hikayesi değil, aynı zamanda GA4’ü kullanarak kendi işletmeniz için nasıl eyleme geçirilebilir içgörüler üretebileceğinize dair bir yol haritasıdır. Bu tür veri odaklı başarılar, başarı hikayelerimiz arasında sıkça yer alır ve doğru analizin ticari sonuçlara ne kadar hızlı etki edebileceğini gösterir.
Sorun: Yüksek Trafiğe Rağmen Düşük Satışlar ve ‘Neden’ Sorusunun Cevapsız Kalması
Müşterimiz, blog içerikleri ve sosyal medya kampanyaları sayesinde web sitesine ciddi bir trafik çekiyordu. Universal Analytics raporlarına baktıklarında yüksek oturum sayıları ve ortalama oturum süreleri görüyorlardı. Ancak bu trafik, beklenen satış rakamlarına yansımıyordu. En büyük problem, kullanıcıların sepet sayfasına ürün ekledikten sonra neden satın almayı tamamlamadıklarını anlayamamalarıydı. UA’nın huni raporları kısıtlıydı ve ‘sepeti terk etme’nin ardındaki spesifik davranışları (örneğin kargo ücretini görüp çıkmak, kupon kodu alanını bulamamak vb.) göstermiyordu. Pazarlama ekibi, sorunun nerede olduğunu bilmediği için hangi UX iyileştirmesini yapacağına veya hangi pazarlama mesajını güçlendireceğine karar veremiyordu.
Uygulama: Detaylı E-ticaret Olayları ve Huni Keşfi Kurulumu
Ekibimiz, sorunu teşhis etmek için standart GA4 e-ticaret olaylarını GTM üzerinden titizlikle kurdu. Odaklandığımız anahtar olaylar şunlardı:
- view_item_list: Kullanıcı bir ürün listeleme/kategori sayfasını görüntülediğinde.
- select_item: Kullanıcı listeden belirli bir ürüne tıkladığında.
- view_item: Kullanıcı ürün detay sayfasını görüntülediğinde.
- add_to_cart: Kullanıcı ‘Sepete Ekle’ butonuna tıkladığında.
- view_cart: Kullanıcı sepet sayfasını görüntülediğinde.
- begin_checkout: Kullanıcı ‘Ödemeye Geç’ butonuna tıkladığında.
- add_shipping_info: Kullanıcı kargo bilgilerini doldurduğunda.
- add_payment_info: Kullanıcı ödeme bilgilerini girmeye başladığında.
- purchase: Satın alma tamamlandığında.
Bu olayları kurduktan sonra, GA4’ün ‘Keşfet’ bölümünde bir ‘Huni Keşfi’ raporu oluşturduk. Bu rapor, yukarıdaki olayları adım adım izleyerek kullanıcıların yolculuktaki her aşamada ne kadarının bir sonraki adıma geçtiğini net bir şekilde gösteriyordu.
Analiz ve Keşif: Kargo Sürprizi ve Kupon Kodu Karmaşası
Huni raporu, iki kritik noktada büyük bir kullanıcı kaybı yaşandığını ortaya çıkardı:
- ‘view_cart’ -> ‘begin_checkout’ Adımı: Sepet sayfasını görüntüleyen kullanıcıların %65’i ödeme sürecine hiç başlamıyordu. Bu oranın bu kadar yüksek olması normal değildi.
- ‘begin_checkout’ -> ‘add_shipping_info’ Adımı: Ödemeye başlayanların %40’ı kargo bilgilerini girmeden sayfayı terk ediyordu.
Bu veriler ışığında, sepet ve ödeme sayfalarını detaylıca inceledik. Sorunlar barizdi: Kargo ücreti, sadece ödeme sürecinin ikinci adımında, kullanıcı adresini girdikten sonra gösteriliyordu. Kullanıcılar, beklemedikleri bir kargo ücretiyle karşılaşınca ‘fiyat şoku’ yaşayarak sepeti terk ediyordu. İkinci olarak, ‘Kupon Kodu’ alanı sepet sayfasında çok gizli bir yerdeydi ve mobil cihazlarda neredeyse görünmüyordu. Kuponu olan kullanıcılar bunu uygulayamadığı için, olmayanlar ise boş bir alan görüp ‘indirim kaçırıyorum’ hissine kapıldığı için hayal kırıklığı yaşıyordu.
Sonuç: %35 Dönüşüm Artışı Sağlayan Basit UX İyileştirmeleri
Bu somut GA4 verileriyle donanmış olarak, müşteriye iki basit ama etkili değişiklik önerdik:
- Kargo ücreti bilgisini, ürün detay sayfasında ve sepet sayfasında şeffaf bir şekilde göstermek. (‘1000 TL üzeri kargo bedava’ gibi teşvikler eklemek).
- ‘Kupon Kodu’ alanını sepet sayfasında çok daha görünür bir yere taşımak.
Bu değişiklikler uygulandıktan sadece bir ay sonra sonuçlar inanılmazdı: Sepetten ödemeye geçiş oranı %42 arttı ve genel e-ticaret dönüşüm oranı %35’lik bir artış gösterdi. Bu vaka, GA4’ün doğru kullanıldığında nasıl varsayımların ötesine geçerek gerçek, veri odaklı ve kârlılığı doğrudan etkileyen kararlar almamızı sağladığının mükemmel bir kanıtıdır.
Artık Universal Analytics’in sisli dünyasında tahmin yürütmek zorunda değilsiniz. Google Analytics 4 kurulumu, size işletmenizin geleceğini şekillendirecek netliği ve gücü sunar. Bu rehber, yolculuğunuzun ilk adımıdır. Veriyle düşünmeye, veriyle karar vermeye ve veriyle büyümeye bugün başlayın. Unutmayın, 2025’in dijital dünyasında veri, yeni petroldür ve GA4, sizin en gelişmiş sondaj makinenizdir.